‘NS te machtig met service op stations’
Het beheer van treinstations blijft in handen van de NS. Staatssecretaris Wilma Mansveld van Infrastructuur en Milieu legt de aanbeveling van Autoriteit Consument en Markt (ACM) om de exploitatie van de stations af te splitsen van NS naast zich neer. Volgens ACM is hierdoor sprake van oneerlijke concurrentie.
Alleen NS heeft op dit moment het recht stations te exploiteren, ook op de stations waar NS als vervoerder niet komt. Er is veel onduidelijkheid over de mogelijkheden voor andere partijen om commerciële activiteiten te ontplooien. Bovendien worden daar volgens ACM veel voorwaarden aan gesteld.
In die zin sluit ACM zich aan bij klachten van regionaal vervoerder Arriva, dat niets te zeggen heeft over de stations waar geen NS-trein stopt. ‘Henk Don, bestuurslid van ACM: ‘Arriva moet op de stations ruimtes huren van de NS om te gebruiken als kantine voor personeel. Ze moeten over alles onderhandelen. De NS bepalen zelfs welke winkels er zitten.’
In sommige regio’s wordt momenteel wel geëxperimenteerd met openbare aanbestedingen. Dat wil zeggen dat regionale overheden om de paar jaar een contract sluiten met de vervoerder die het beste aanbod doet. Maar ook dan blijft het wringen dat de NS eigenaar is van de stations. Zij kunnen in de aanbestedingen een bepaalde service op stations beloven, die concurrenten niet kunnen aanbieden.
Een oplossing zou kunnen zijn dat de stations onder een andere eigenaar worden gebracht. Mansveld vindt het advies van ACM om de exploitatie van stations weg te halen bij de NS nog ‘een stap te ver’ gaan. ‘Dit kan in de toekomst evenwel anders worden indien het Vierde Spoorpakket wordt vastgesteld en dit er vanaf 2025 toe kan leiden dat de markt voor het personenvervoer per trein verder wordt geopend’, aldus de staatssecretaris. De NS moet nu van Mansveld een verklaring opstellen waarbij voor de bijkomende diensten en voorzieningen op stations ‘de gewenste transparantie in de tarieven en voorwaarden’ worden gegeven.
